«مطالعه» برای آنان که علاقه‌ای به مطالعه ندارند

عاشق و شیفتۀ کتاب است. از آن کتاب‌خوان‌هایی که می‌کوشد دیگران را هم کتاب‌خوان کند. برای همین کتابخانۀ کوچکی در روستایش راه‌انداخته و بچه‌های زیادی را جذب کتابخانه‌اش کرده است. می‌توان گفت زنده‌ترین نقطۀ روستا همین فضای کوچک کتابخانه است. دعوت کرده بود که از کتابخانه‌اش بازدید کنیم. در جریان بازدید یکی از همراهان از او پرسید: چه‌کار کنیم که انگیزه و علاقۀ مان به مطالعه بیشتر شود؟

کمی مکث کرد و بعد پاسخ داد: منتظر انگیزه نباشید. کتاب بخوانید انگیزه خودش می‌آید. کسی که طعم کتابخوانی و مطالعه را نچشیده، میلی هم به آن نشان نخواهد داد. آدم تا عشقی را نبیند، چگونه عاشقش می‌شود؟ کسی که حلوا نخورده هراندازه پیش او حلواحلوا کنیم، تأثیر به حالش ندارد. اما کسی که خورده به‌محض اینکه اسمی از حلوا برده شود، دهانش آب می‌افتد. همین‌طور کسانی که طعم کتابخوانی را می‌چشند روزبه‌روز بیشتر عاشق و دلدادۀ آن می‌شوند.

در ادامه چند نفر از علما و اندیشمندان بزرگ و میزان مطالعۀ حیرت‌انگیز آنان را معرفی کرد. از جملۀ صحبت از مطالعۀ علامه ابن جوزی کرد و گفت که امام ابن جوزی می‌فرماید: هیچ‌گاه از مطالعه کتاب سیر نمی‌شدم، وقتی کتاب جدیدی به دستم می‌رسید چنان احساس می‌کردم که  گویا به گنجینه‌ای بزرگ دست یافته‌ام، اگر بگویم زمان طلبگی بیست‌هزار کتاب مطالعه نموده‌ام مبالغه نیست. بنده تمام کتاب‌های کتابخانۀ بغداد را مطالعه کردم.

چگونه عاشق کتاب شویم؟

12 راهکار برای ایجاد علاقه به مطالعه و کتابخوانی

صحبت این استاد فرهیخته کاملا سنجیده و درست بود. برای اینکه شیفتۀ کتابخوانی شویم، باید بخوانیم و بخوانیم و بخوانیم؛ در کنار این نکتۀ حیاتی و مهم به نظرم عوامل زیر می‌توانند انگیزۀ ما را نسبت به مطالعه بیشتر کنند:

1. همیشه بخوانیم: وقتی در یک کار استمرار داشته باشیم، به‌مرور انجام آن برای ما راحت‌تر و جذاب‌تر می‌شود.
2. دقت در انتخاب کتاب: در انتخاب کتاب باید خیلی دقت کنیم. یک کتاب خوب و خواندنی که دارای نثر شیوا و پاکی باشد، می‌تواند آغازگر  یک رابطۀ مستحکم میان ما و کتاب باشد؛ از طرفی یک کتاب بد با نثری داغون و شلخته می‌تواند شخص را از کتاب و کتابخوانی متنفر کند.
3. خروجی مطالعه: بکوشیم که مطالعۀ ما یک دستاورد و خروجی داشته باشد. مثلا بعضی از نکات را برای دیگران بازگو کنیم و در صحبت‌ها خود از آن‌ها استفاده کنیم یا بعضی تکنیک‌ها را در زندگی‌مان پیاده کنیم. مطالعه‌ای که خروجی داشته باشد، انگیز‌ه‌بخش خواهد شد.
4. فضای مناسب: در حدّ توان باید بکوشیم که برای مطالعه فضایی مناسبی را انتخاب کنیم. مطالعۀ در یک فضای مناسب انگیزۀ مطالعه را در ما افزایش خواهد داد. مطالعه در یک فضای نامناسب خاطرۀ بدی را به یادگار خواهد گذاشت.
5. دوستی با کتابخوانان: اطرافیان بیشترین تأثیر را بر روح و روان ما دارند. وقتی در حلقۀ کتاب‌خوانان قرار بگیریم، خود‌به‌خود رغبت و علاقه‌مان به کتابخوانی بیشتر می‌شود.
6. تنظیم برنامۀ مطالعه: اگر مطالعه را براساس یک برنامه منظم و مرتب پیش ببریم، حتما کیفیت و راندمان مطالعۀ ما افزایش خواهد یافت. برای خودمان بنویسیم که امسال  می‌خواهیم چه کتاب‌هایی را بخوانیم؟
7. یادداشت‌برداری: یادداشت‌برداری از مطالعه میزان یادگیری و بهره‌وری ما را افزایش می‌دهد و این کار علاقۀ ما را به کتاب و کتابخوانی افزایش می‌دهد.
8. تندتند بخوانیم: وقتی مطالعه را شروع می‌کنیم باید با تمام وجود غرق مطالعه شویم. اگر تندتند بخوانیم، گرم می‌گیریم و مطالعه برای‌مان جذاب می‌شود. اما مطالعه‌ای که با کُندی پیش می‌رود، میزان یادگیری در آن کاهش پیدا می‌کند و در نتیجه جذابیت خود را از دست می‌دهد.
9. شکل و قیافۀ ظاهری کتاب‌ها: از این نکته هم غافل نشویم که شکل و قیافۀ ظاهری کتاب‌ها هم می‌تواند روی مطالعۀ ما تأثیرگذار باشد. انتخاب کتاب‌هایی که قطع و قالب جذاب‌تری دارند و خوش‌دست‌تر هستند، می‌تواند حس بهتری به ما در مطالعه بدهد.
10. یادگیری روش مطالعه: هراندازه ما بیشتر اصول و تکنیک‌های مطالعه را یاد بگیریم بهتر می‌توانیم مطالعه کنیم. پس باید قبل از مطالعه باید یادبگیریم که چگونه باید یادبگیریم.
11. خواندن کتاب‌های انگیزشی: مطالعه کتاب‌های انگیزشی در زمینۀ مطالعه می‌تواند انگیزۀ ما را به مطالعه و کتابخوانی افزایش بدهد.
12. استفاده از قانون «پومودورو»: این قانون می‌گوید که شما به مدت 25 دقیقه روی یک فعالیت متمرکز شوید و سپس از آن دست بکشید. می‌توانیم مطالعه را با استفاده از این قانون پیش ببریم. ثبت تعداد پومودوروهای روزانه و هفتگی‌ می‌تواند انگیزۀ ما را نسبت به مطالعه افزایش دهد.

شاکر رئیسی